Biyofilik tasarımın peyzaj tasarımı ve iç mekan tasarımı bağlamında değerlendirilmesi
Abstract
Kentler, nüfus artışına bağlı olarak hızlı bir yapılaşmanın olduğu kentsel dönüşümler yaşamaktadır. Bu geçiş içinde, kentlilerin doğa ile ilişkisinin yeniden tanımlanması önem arz etmektedir. Açık ve yeşil alanların artan yapı stokunun tehdidi ile azaldığı günümüzde, yeşil alanları yapılarla bütünleşik şekilde tasarlayan yaklaşımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda biyofilik tasarım, iç mekân ile dış mekân bağlantısında ve insan ile doğal çevresi arasında, sürekli ilişkiler kurulmasını sağlayan bir tasarım anlayışı olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapılan araştırmada, biyofilik tasarım ilkeleri, peyzaj tasarımı ve iç mekân tasarımı bağlamında değerlendirilmiş ve tasarım örneklerine yer verilmiştir. Çalışma, bitkiler, renk öğesi, hava ve su öğesi, gün ışığı, doğal malzemeler ile vistadan oluşan çevre bileşenleri ile sınırlı tutulmuştur. Bitkisel ve yapısal peyzaj öğeleri olan, bitki materyali ve yeşil cepheler ile, doğal malzemeler ve vistanın, doğanın iç mekânlara dahil edilmesinde, doğrudan rolü olduğu ile ilgili örneklere rastlanmıştır. Bu öğelerden bitkilerin, yeşil cephelerin ve doğal malzemelerin, peyzaj ve iç mekân arasında hem görsel hem dokunsal bir bağ kurduğu sonucuna varılmıştır. Bu etkileri nedeniyle, doğayı doğrudan iç mekânlara getiren ve biyofilik tasarım yaklaşımını destekleyen öğeler olarak peyzaj ve iç mekân tasarımının arakesitinde yer almaktadırlar. Bitkiler ve yeşil cepheler, biyoçeşitliliğe katkı sağlayan öğeler olarak, doğal malzemeler ise sürdürülebilirlik özellikleri nedeniyle, ekolojik dengenin korunması ve sağlanmasında önemli rol oynamaktadırlar. Biyofilik tasarım bilincinin topluma yayılması ve etkinleştirilmesi durumunda peyzaj tasarımları ile bütünleştirilmiş iç mekân tasarımları, doğa ile bütünleştirilmiş kentsel peyzaj alanlarının oluşmasına imkân sağlayacaktır. Bu yaklaşım, biyoçeşitliliğe sağlayacağı katkı ile ekolojik dengenin restorasyonunda ve korunmasında önemli bir araç olabileceği gibi, insanın özlemini duyduğu doğa deneyiminin yaşanabileceği mekânlar da sunacaktır.